Βραχονησίδα Νεκροθήκες ...Σπίτι του Καλύμνιου Βρυκόλακα

Η παράδοση αναφέρει ότι το νησί χρησίμευε παλαιότερα ως νεκροταφείο, ενώ έως και σήμερα πιστεύετε ότι όταν δύει ο ήλιος βρυκόλακες βγαίνουν και περιφέρονται στην επιφάνεια. Η Ελληνική παράδοση είναι γεμάτη με παρόμοιες ιστορίες από μικρά και συνήθως έρημα νησάκια που «φιλοξενούσαν» Βρυκόλακες.
Τα πιο γνωστά είναι τα παρακάτω.

Νησάκι Μπαου - Απέναντι από το λιμάνι της Μυκόνου
Νησίδα Εκάτη - Δήλος
Υφαλος Παναγιά η Νησιώτισσα ή Θεανώ - Βόρεια Εύβοια
Νησίδα Καμένη - Σαντορίνη
Νησί Τάφος - Κεφαλονια
Βραχονησίδα Νεκροθήκες και νησίδα Πλατύ - Ψεριμος
Βρυκολακονησια - Βόρεια Σκύρος
Βραχονησίδα Καλαθάς - Χανιά
Δαιμονονησια - Βόρειες Σποράδες
Βραχονησίδα Γονι - Οινουσες
Νησίδα Βενετικό – Χίος

Ορολογικά οι βρυκόλακες είναι νεκροζώντανοι που σηκώνονται από τους τάφους τους τη νύχτα για να πιουν το αίμα των ζωντανών. Στον τομέα της βαμπιρολογίας, ελάχιστες κουλτούρες στον κόσμο διαθέτουν τόσο πλούσιες και διατηρητέες, μέχρι και σήμερα, παραδόσεις και μύθους όσο οι Έλληνες.
Το ότι πίστευαν στην ύπαρξη υπερφυσικών όντων που έπιναν αίμα και επιτίθονταν στους ανθρώπους, ο φόβος πως κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες το σώμα ζωντάνευε, και το ότι το αίμα πρόσφερε δύναμη ικανή να επιτρέψει στους πεθαμένους να περάσουν την διαχωριστική γραμμή που τους χώριζε από τους ζωντανούς, είναι αποδείξεις ότι οι δοξασίες αυτές είναι σαφώς επηρεασμένες και από την αρχαία ελληνική μυθολογία.

Η Ελλάδα λοιπόν είναι από τις γενέτειρες των δοξασιών και μύθων μαζί με την Ρουμανία, την Ουγγαρία, την Γερμανία, την Σερβία, τη Ρωσία κ.α. Στα νησιά του Αιγαίου λέγεται ότι έμεναν βρυκόλακες κάθε είδους, και αποδεικνύεται από τις παρακάτω μαρτυρίες.

Βγαίνουν την νύχτα, συνήθως τα μεσάνυχτα και βραδιές χωρίς φεγγάρι, για να μην γίνονται ορατοί από τα υποψήφια θύματα τους. Ωστόσο στη Σαντορίνη δεν βγαίνουν Σάββατα, στην Τήνο Παρασκευές, στην Πρέβεζα Κυριακές, στη Σέριφο Τρίτες, -εκτός από Τρίτη 13 του μηνός. Από τους Καλύμνιους, οι μαύρες γάτες που νιαουρίζουν στις σκεπές και τα μαύρα κοράκια θεωρούνται βρυκόλακες μεταμφιεσμένοι. Στη Μάνη διαχωρίζονται σε «ριχτούς» που κυνηγούν συνέχεια, και σε «Σαββατιανούς» που κυνηγούν μόνο Σάββατα. Επιστρέφουν στα μνήματα τους πριν βγει ο ήλιος. Εάν δεν προλάβουν γίνονται στάχτη. Στη Σάμο και την Αμοργό εμφανίζονται μετά τις 12 το βράδυ αλλά και στις 12 το μεσημέρι, αλλά δεν απομακρύνονται από το «κρεβάτι» τους. Στη Χίο επιστρέφουν στα μνήματα αφού ο κόκορας λαλήσει τρεις φορές. Στην Μακεδονία πιστεύεται ότι βγαίνουν μόνο νύχτες με πανσέληνο.

Κατά τις ελληνικές δοξασίες, βρυκόλακες γίνονται όσοι δεν ενταφιάζονται, οι άπιστοι, οι μαγεμένοι από μάγισσες, όσοι αυτοκτόνησαν, οι αφορισμένοι από την εκκλησία, όσοι κατανάλωναν αρνί που το είχε σκοτώσει λύκος, τα αβάπτιστα μωρά. Πολλοί θανατώθηκαν γιατί πιστεύονταν ότι είναι βρυκόλακες επειδή είχαν νεκροφάνεια. Οι νησιώτες φυλούσαν καλά το δωμάτιο του νεκρού, καθώς πίστευαν ότι αν μια γάτα ή άλλο ζώο περνούσε πάνω από το νεκρό σώμα, αυτό θα βρυκολάκιαζε. Τώρα πλέον φυλούν τα πτώματα σε ψυγεία και έτσι αυτή η δοξασία έχει αρχίσει να ξεχνιέται.

Οι απόψεις για την μορφή με την οποία εμφανίζεται ένας βρυκόλακας, προκαλούν ενδιαφέρον αφού είναι ποικίλες. Στην Αλόννησο σάρκες μαύρες και γυαλιστερές, στα Άγραφα αόρατοι εκτός από τις νύχτες με πανσέληνο, στη Σκόπελο είναι σκελετοί, στη Σαμοθράκη έχουν πύρινο σώμα, είναι σκιές ή αόρατοι. Στις Σπέτσες, την Ύδρα και τα Κύθηρα είναι δύσμορφα μαύρα όντα με καμπούρα και μακριά νύχια. Στη Μυτιλήνη έχουν κόκκινα άσχημα πρόσωπα, με μυτερά δόντια όπως του λύκου. Στην Τήνο είναι νεκρά σώματα με μακριά μαλλιά, γενειάδα και γαμψά νύχια για να κατατροπώνουν ευκολότερα τη λεία τους. Στη Χίο φορούν λευκά σάβανα, ενώ έχουν και έναν αρχηγό υπερφυσικών διαστάσεων.

Οι Χιώτες δεν κοιτάζουν καθρέπτες το βράδυ, γιατί φοβούνται πως αν το κάνουν, θα δουν εφιάλτες και πιο συγκεκριμένα, βρυκόλακες. Στη Μυτιλήνη δεν σφυράνε ποτέ μετά τα μεσάνυχτα, για τον ίδιο λόγο. Στην Κρήτη φοβούνταν ότι εάν η τελετή της βάπτισης δεν γινόταν σωστά, το μωρό κινδύνευε να γίνει βρυκόλακας. Στην Κεφαλονιά είχε αναφερθεί ότι σε ένα γάμο ένας από τους κουμπάρους μεταμορφώθηκε σε βρυκόλακα και σίγουρα υπάρχουν και άλλα περιστατικά τα οποία δεν έχουν καταγραφεί. Στη Σκιάθο θεωρούν τον βρυκόλακα κυνηγό μόνο των συγγενικών του προσώπων. Στην Αμοργό ποτέ δεν αφήνουν ποτήρι με νερό δίπλα στο κρεβάτι τους όταν κοιμούνται. Πιστεύουν ότι οι βρυκόλακες είναι παμφάγοι, τρώνε και πίνουν ότι βρουν (εκτός από κρασί), ακόμη και το λάδι στα καντήλια των εικονοστασίων τους. Επίσης, ότι κυκλοφορούν στο δρόμο και τρομάζουν νέους και παιδία πετώντας πέτρες. Λιθοβολούν κυρίως τους ιερείς.
Οι βρυκόλακες δεν παραμένουν μόνο στον τόπο της ταφής τους. Πολλές φορές αποδημούν, παίρνουν ανθρώπινη μορφή και κυκλοφορούν ανάμεσα στους ζωντανούς, συμμετέχοντας σε όλες τις κοινωνικές τους εκδηλώσεις. Χαρακτηριστικό είναι για την μανία τη Μάνη την Σαντορίνη και άλλα μέρη, το επάγγελμα του τσαγκάρη που επέλεγαν ως επάγγελμα οι βρυκόλακες, γι αυτό τους ονόμαζαν και «παπουτσήδες».

Άλλο ένα χαρακτηριστικό των παραδοσιακών ελληνικών σπιτιών είναι τα σύμβολα – συνήθως σταυροί ή μούντζες -χαραγμένα με κόκκινη μπογιά ή καπνό από κερί από μέλι, στις πόρτες ή τα παράθυρα. Πίσω από τις πόρτες βάζουν εναλλακτικά σταυρό από καλάμι ή δίχτυ ψαρέματος δεμένο με κόκκινη κλωστή, ή πιάτα τοποθετημένα στον τοίχο σε σχήμα σταυρού. Σταυροί στο στόμα του νεκρού και ράντισμα του μνήματος με αγιασμό και λάδι απέτρεπαν τον νεκρό από το να βρυκολακιάσει.

Ο βρυκόλακας κατά τους νησιώτες δεν πλησιάζει τη θάλασσα γιατί φοβάται το αλμυρό νερό. Άλλα όπλα εναντίων βρυκολάκων θεωρούνται το ξύλο συκιάς, ελιάς, καρφιά από φέρετρο, φτυάρι νεκροθάφτη, καρδιά από γουρούνι, σκόρδα, κρεμμύδια, λευκά κεριά εκκλησίας, λάδι, ξύδι, σταυροί, βραστό νερό, και οτιδήποτε είχε το σχήμα του σταυρού πάνω του. Αλλά το πιο αποτελεσματικό από όλα πιστευόταν να είναι το κάρφωμα του λείψανου με έναν σιδερένιο λοστό. Σε κάποια άλλα μέρη πίστευαν πως η τέλεια εξόντωση των βρυκολάκων ήταν η εκταφή τους, η αφαίρεση της καρδιάς και το κάψιμό της σε ξύλο ελιάς. Μετά τους ξαναέθαβαν σε άλλο μέρος σε λιωμένο καυτό ασβέστη. Παλιότερα είχε γίνει παράδοση, και οι καρδιές όλων των νεκρών ήταν καρφωμένες.

Έχει αναφερθεί ότι το 1791 στην Εύβοια, είχαν ξεθάψει όλους τους νεκρούς και τους έκαψαν με ένα πυρωμένο σίδερο στην καρδιά, γιατί νόμιζαν ότι οι βρυκόλακες ήταν υπεύθυνοι για μια μεγάλη επιδημία. Στο αιγαίο, όταν έπιαναν έναν βρυκόλακα, τον πήγαιναν σε κάποιο ξερονήσι που το χτύπαγε από παντού ο ήλιος ώστε να λιώσει. Το νησί Καμμένη της Σαντορίνης θεωρούνταν ο πιο ισχυρός τόπος εξορίας βρυκολάκων, λόγω του ηφαιστείου και του θειαφιού στην περιοχή. Φοβόντουσαν δε να το πλησιάσουν γιατί ήταν τόσοι πολλοί οι βρυκόλακες, που είχαν φτιάξει μια κοινωνία δική τους. Ένας ακόμη τόπος εξορίας, στη Μύκονο αυτή τη φορά, ήταν το νησί του Αι – Γιώργη και το νησί Μπάου, που λένε πως και σήμερα ακόμη τα πρόσωπα των βρυκολάκων είναι ευδιάκριτα αποτυπωμένα στα βράχια. Χαρακτηριστικά είναι τα ονόματα «Δαιμονόνησοι» - οι παλιές Σποράδες, «Νεκρό» και «Νεκροθήκες» - Κάλυμνος, η «Δαιμονόπετρα» στην Ικαρία, και το Διαβολολίμανο της Σάμου. «Φαντασματονήσια» έχουν ονομάσει τέσσερα νησιά κοντά στην Κω που κάποτε τα πήραν οι βρυκόλακες και εξαφανίστηκαν. Ίσως ο θρύλος αυτός να προϋπάρχει της γνώσης των απλών χωρικών για τους σεισμούς, με αποτέλεσμα να ερμηνεύσουν έτσι την «εξαφάνισή» τους. «βουρβούλακας» ονομάζεται ένα ακροτηρι στην Μύκονο, το οποίο θεωρούσαν ότι στοίχειωνε ένας βρυκόλακας πολύ άγριος. Το ακρωτήρι από μακριά μοιάζει με πύργο. «Βρυκολακονήσια» λέγονται έξι μικρά νησιά κοντά στη Σκύρο, που κατοικούνται από βρυκόλακες που πίνουν το αίμα τον ψαράδων που βγαίνουν στις ακτές τους. Η Κάρπαθος από μόνη της θυμίζει τα Καρπάθια, ενώ στην Κρήτη υπάρχει ένα μέρος που λέγεται Καταχανάς (στα Κρητικά σημαίνει βρικόλακας).

Ανά περιοχές, οι έλληνες έχουν ονομάσει με πολλά ονόματα τα αιμοβόρα αυτά όντα. Μερικά από αυτά σας παραθέτω εδώ : Λάμια, Βουρβούλακας, βρυκολάκι, βρυκόακας, ζούλακας, βίλις, βορκόλακας, Βουρβουλακίνα, βαρθάκαλας, Κατράμης, φάντακας, βραχνάς, Σαρκωμένος, Ντουσμανής, Κατσικάς και άλλα πολλά.

Μαρτυρίες λένε ότι μετά από ανασκαφές σε πολλά νεκροταφεία σε όλη την Ελλάδα, έχουν βρεθεί λείψανα καρφωμένα στα φέρετρα τους. Στη Μυτιλίνη συγκεκριμένα, βρέθηκε σκελετός καρφωμένος στο έδαφος με τεράστιες ατσαλόπροκες. Στο ίδιο νησί, το 1990 βρέθηκε σε μια κρύπτη λείψανο καρφωμένο στον λαιμό, στα χέρια, στη λεκάνη και στα πόδια με πρόκες μισού μέτρου περίπου. Παρεμφερή ευρήματα έχουν αναφερθεί και στην Δράμα, στη Ζάκυνθο, στην Άρτα, τη Ναύπακτο και την Μύκονο.

Μετά από όλα αυτά μπορούμε να πούμε ότι οι μύθοι στον ελλαδικό χώρο επηρέασαν έντονα τον τρόπο ζωής των ανθρώπων, τα έθιμα και τις συνήθειές τους. Έτσι, ενώ σε άλλες χώρες σπάνια πλέον συζητά κανείς για βαμπίρ, στην Ελλάδα, είναι πολύ πιθανό να συναντήσεις κάποια γιαγιά να σου διηγηθεί ιστορίες με τα ανθρωπόμορφα τέρατα, όπως συχνά τα αποκαλούν.
Πραγματικότητα ή φαντασία ? Δεν θα διαλέξω κανένα από τα δύο. Άλλωστε νομίζω ότι ανάμεσα σε αυτά τα δύο κινούνται οι βρυκόλακες..